مطالعه فنولوژی گونه‌های مهم مرتعی و خاک مرتع به منظور مدیریت زمان ورود و خروج دام در مراتع نیمه استپی البرز میانی

مطالعه پدیده‌های زیستی گیاهان مرتعی برای تعیین زمان ورود و خروج دام و جمع‌آوری بذر اهمیت زیادی دارد. اطلاعات از فنولوژی گیاهان و خاک مرتع برای ورود دام لازم است. این تحقیق در مراتع نیمه‌استپی کوهستانی الموت قزوین طی سال‌های 1386 الی 1389 بمدت 4 سال اجرا شد. از بین 82 گونه گیاهی شناسایی‌شده شش گونه کلید انتخاب شد که 4 گونه آن گندمی شامل Dactylisglomerata ,Bromustomentellus ,Festucaovina و Agropyron intermedium و 2 گونه آن بوته‌ای Thymuskotschyanus و Artemisiaaucheri هستند. از هرگونه 10 پایه انتخاب گردید و فنولوژی آنها بررسی شد. گونه‌های گندمی کلید دوره رویش از نیمه اول اردیبهشت آغاز و تا آخر ماه کامل شد. گلدهی آنها از هفته آخر اردیبهشت شروع و تا نیمه اول خرداد بمدت 15 تا 18 روز ادامه داشت و از نیمه دوم خرداد بمدت 10 تا 15 روز دوره بذردهی‌شان طول کشید.گونه Thymuskotschyanus رویش از نیمه اول اردیبهشت آغاز و حدود 30 تا 35 روزه کامل گردید. از دهه دوم خرداد ماه گلدهی آغاز شد و بمدت 15 الی 17 روز دوره آن کامل شد. مرحله رسیدن بذر از اواخر دهه سوم خردادماه شروع گردید و حدود 10 تا 13 روز طول کشید. گونه Artemisiaaucheri رشد رویشی از نیمه دوم اردیبهشت آغاز تا دهه اول تیرماه کامل شد. طول دوره حدود 55-45 روز است. گلدهی از دهه دوم تیر آغاز و تا دهه دوم شهریورماه ادامه داشت. بذر دهی آن از اوایل دهه دوم شهریورماه شروع تا آخر مهرماه بطول انجامید. بررسی خاک مراتع نشان داد که طور نسبی از پایان اردیبهشت‌ماه بسیار کم بوده و آمادگی ورود دام به مرتع را دارد. بر اساس مطالعات فنولوژی گونه‌های کلید و شرایط خاک زمان ورود دام اوایل خردادماه می‌باشد و بر اساس بررسی تولید و درصد مصرف گونه‌های کلید و مقایسه آن با حد بهره‌برداری مجاز زمان خروج دام نیمه دوم مردادماه توصیه می‌شود.